احكام ومسائل مهم صدقه فطر
عده از علاقمندان خواهان معلومات در مورد صدقه فطر يا سرسايه شده اند.
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول ا لله وبعد:
– زكات فطر ويا سرسايه بر مسلمان واجب است كه از طرف خود وكساني كه مسئوليت نفقه شانرا بدوش دارد زن باشد ويا مرد طفل باشد ويا كلان وبزرگ.
– شرط واجب بودن صدقه فطر مسلمان بودن وتوانايي مالي ميباشد.
– فلسفه اين صدقه وزكات اين است كه روزه دار را پاک مي سازد از آنچه كوتاهي كرده در روزهاي روزه در عين حال صدقه اي است كه سبب سرازير شدن خوشحالي وسرور در قلب فقراء ميگردد ودوستي ومحبت واخوت در جامعه نشر میشود.
– مقدار آن نظر به قول راجح كه احتياط را هم در نظر گرفته باشيم واز اختلاقات بيرون شده باشيم سه كيلو آرد، ويا سه كيلو برنج ويا قيمت آن داده شود
در مذهب حنفي وبعض فقهاي سلف براي صدقه دهنده جائز است كه قيمت نقدي آنرا بدهد بعوض آرد، برنج وخرما زيرا كه قيمت نقدي آن به مصلحت فقراء ومساكين تمام مي شود.
– وقت اداي آن صبح روزعيد ويا دو روز قبل از عيد ميباشد مهم اين است كه قبل از نماز عيد داده شود .. البته در هر وقت از ماه رمضان جائز ومشروع است ..
مسلمان مي تواند خودش بدهد ويا كساني ديگر را توكيل كند در دادن صدقه فطر ..واگر بعد از نماز عيد زكات فطر را بدهد در صدقه عمومي حساب مي شود وزكات فطر شمرده نمي شود .
واگر كسي بنا بر عذر فراموشي ويا خواب ويا مرض نتوانسته باشد كه صدقه فطر را قبل از نماز عيد ادا كند برايش جائز است كه بعد از نماز عيد بدهد در اين سه حالت معذور شمرده مي شود.
اما اگر كسي فقير باشد وتوان دادن زكات فطر را نداشته باشد بالايش واجب نيست الله متعال مي فرمايد: “لا يكلف الله نفساً إلا وسعها” او تعالى كسي را مكلف نمي سازد بيشتر از اندازه وتوانايي وقدرت او..ورسول الله صلى الله عليه وسلم فرموده اند در حديث صحيح كه بخاري كرده: “لا صدقة إلا عن ظهر غنى” صدقه در حالت غني بوده مي شود…
زكات فطر به كيها داده مي شود؟
صدقه فطر حق فقراء، مساكين، محتاجين، حاجتمندان است ودادنش براي اقارب انسان كه مسئوليت نفقه آنها را بدوش داشته باشد جائز نيست، مثلا براي خانم، دختر وفرزندان ووالدين دادنش جائز نيست.
برايش جائز است كه همه اش را براي يك فقير وضرورتمند بدهد ويا در بين حاجتمندان تقسيم كند.
براي صدقه دهنده جائز كه آنرا به عمه، خاله، ماما وكاكاي خود بدهد در صورتيكه از جمله فقيران باشند.
فضل الله ممتاز